Bir Bakışta 5. Sayı
Bu sayımızda ilgiyle okuyacağınızı umduğumuz ve Oftalmoloji’nin farklı çalışma alanlarından ülkemizde yapılan 12 Özgün Araştırma, 2 Derleme ve 7 Olgu Sunumu yer almaktadır.
Taşkın ve Özbek’in çalışmasında miyopi ve astigmatizmanın refraktif cerrahi ile düzeltilmesinde LASIK (60 göz) ve LASEK (60 göz) yöntemleri karşılaştırılmış ve postoperatif 6. ay muayenelerinde ortalama sferik ekivalan, silindirik kırma kusuru ve düzeltilmemiş görme keskinlikleri arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır. Hiçbir hastada ektazi ve flep komplikasyonlarının gelişmediği bu seride LASIK yönteminin avantajları hızlı görsel rehabilitasyon ve postoperatif ağrının olmaması, LASEK yönteminin avantajları ise flep kaldırılmaması, daha fazla rezidüel kalınlık ve geniş tedavi alanı olarak görülmektedir. (Bakınız sayfa 332)
Penetran keratoplasti (PK) kornea patolojilerinde altın standart cerrahi yöntem olarak uygulanmakla beraber son yıllarda ön plana çıkan derin anterior lameller keratoplasti (DALK), immunolojik reaksiyon, endoftalmi, ekspulsif hemoraji, glokom ve katarakt gibi komplikasyonların görülme olasılığının daha az olduğu alternatif bir cerrahi haline gelmiştir. Fakat uygulaması nispeten daha zor bir cerrahidir. Acar ve ark.’nın çalışmasında Anwar’ın büyük hava kabarcığı tekniği ile DALK ameliyatı uygulanan geniş bir seride (252 hastanın 280 gözü), gözlerin %77,5’inde büyük hava kabarcığının oluşturulabildiği, dört gözde trepanizasyon sırasında perforasyon geliştiği için ve 44 gözde görülen mikroperforasyonun 4’ünün de genişlemesi üzerine PK yapıldığı görülmektedir. Mikroperforasyon gelişen 40 gözün 32’sinde ikinci ön kamara ön segment OCT ile son derece demonstratif olarak gösterilmiş ve 24 göze ikinci bir cerrahi girişim gerekmiştir. (Bakınız sayfa 337)
Toksik anterior segment sendromu (TASS) özellikle katarakt cerrahisi başta olmak üzere ön segmenti ilgilendiren cerrahi uygulamalardan sonraki 12-24 saatlik erken postoperatif dönemde görülen, enfeksiyonlara bağlı olmayan steril bir ön segment inflamasyonudur ve yaygın kornea ödemi, ön kamarada hücre reaksiyonu, fibrinli eksuda, hipopiyon ve pupillada düzensizlikler ile karakterizedir. Altıntaş ve ark. çalışmalarında viskoelastik maddeye bağlı geliştiğini düşündükleri 22 TASS’lı gözün klinik bulgularını ve tedavilerini tartışmışlardır. (Bakınız sayfa 341)
Kan bankasında steril koşullar altında hazırlanan insan kaynaklı doku yapıştırıcısının in vitro antibakteriyel etkinliğini ve antibiyotik geçirgenliğini araştırdıkları çalışmada Yüksel ve ark. doku yapıştırıcısının in vitro antibakteriyel etkinlik göstermediğini fakat antibiyotik geçirgenliğinden dolayı, sütürasyon gerektiren enfekte veya enfekte olmayan oküler yüzeylerde güvenle kullanılabilineceğini deneysel olarak göstermişlerdir. (Bakınız sayfa 347)
Konjonktiva dokusuna yerleşen yabancı cisimler göz kliniğinde sık karşılaştığımız acillerdendir. Korkmaz ve ark.’nın 2 yıl süre içinde üst forniks veya tarsal konjonktivadan yabancı cisim çıkarılan hastalara ait kayıtları geriye dönük olarak inceledikleri çalışmalarında yabancı cismin ortalama 4,7 gün sonra çıkartıldığı, büyük çoğunluğunun organik karakterde olduğu (%61,3), %14’ünde göz hekimlerinin yabancı cismi tespit edemediği ve farklı tanılarla tedavi ettiği ve yaklaşık yarısında kornea epiteli hasarı olduğu saptanmıştır. Üst konjonktiva yapılarına yerleşen yabancı cisimlerde tanı ve tedavide gecikme olmaması için ayrıntılı anamnez ve üst kapak eversiyonunu da içeren dikkatli bir göz muayenesi son derece önemlidir. (Bakınız sayfa 351)
Dünyada önemli bir toplum sağlık sorunu ve körlük nedeni olan yaşa bağlı maküla dejenerasyonunda (YBMD) koroidal neovaskülarizasyon tedavisinde intravitreal anti-VEGF’ler yaygın olarak kullanılmaktadır. Dündar ve ark.’nın çalışmalarında ortalama 14,6±3,44 (12-25) ay takip edilen 94 göze 3 ile 12 arasında intravitreal ranibizumab enjeksiyonu uygulanmış ve hastaların %89,5’inde ortalama olarak 12,1 harflik bir görme artışı tespit edilmiştir. Tedavi sonrasında FFA ile ölçülen lezyon boyutunun anlamlı olarak azaldığını gösterilmiştir. (Bakınız sayfa 356)
İntravitreal enjeksiyon uygulamalarından sonra özellikle erken dönemde ani bir göziçi basınç (GİB) yükselmesi görülebilmektedir. Özçalışkan ve ark.’nın çalışmasında intravitreal bevacizumab enjeksiyonu uygulanan 57 gözde enjeksiyon öncesi TonoPen ile ölçülen ortalama 17,91±3,7 mmHg olan GİB’nın enjeksiyondan bir dakika sonra 34,58±13,5 mmHg’ye yükseldiği, fakat 30 dakika sonra 21,86±5,39 mmHg ve bir saat sonra 20,64±5,77 mmHg’ye düştüğü gösterilmiştir. (Bakınız sayfa 361)
Selektif laser trabeküloplasti (SLT), açık açılı glokomda seçici olarak pigmentli trabeküler ağ hücrelerinde termal hasar (selektif fototermoliz) oluşturarak dışa akımı arttırmakta ve göziçi basıncını (GİB) düşürmektedir. Atım süresinin ve hedef melanin pigmentinin ısı relaksasyon süresinin çok kısa olması nedeniyle yapılan histolojik çalışmalarda koagülasyon hasarı yapmadığı ve çevre dokulara hasar vermediği gösterilmiştir. Helvacıoğlu ve ark.’nın 200 gözde yaptıkları çalışmada SLT sonrası 1. ve 2. saatte kahverengi gözlerde GİB artışının yeşil ve ela gözlere göre daha fazla olduğu ve açı pigmentasyonu ile de ilişki gösterdiği saptanmıştır. (Bakınız sayfa 365)
Familyal eksudatif vitreoretinopati (FEVR) son derece nadir görülen ve ciddi görme kaybıyla sonlanabilen genetik geçişli bir vitreoretinal distrofidir. Cebeci ve ark. FEVR tanısıyla izledikleri 10 hastanın 19 gözünün klinik bulguları ve tedavi sonuçlarını tartışmışlardır. (Bakınız sayfa 370)
En sık görülen primer malign orbita tümörü olan oküler adneksal lenfoma (OAL), orbita, kapak, konjonktiva veya lakrimal gland kökenli olabilir ve birden çok doku aynı anda tutulabilir. Çalış ve ark. OAL 26 olgunun klinik özelliklerini, tedavi ve prognozunu literatür eşliğinde tartışmışlardır. (Bakınız sayfa 374)
Kronik progresif eksternal oftalmopleji (KPEO) bilateral progresif pitozis ve göz hareketlerinde ilerleyici kısıtlılık ile karakterize bir mitokondriyal miyopatidir. Uğurlu ve ark.’nın 12 KPEO’lu hastanın demografik özelliklerini ve cerrahi yöntemlerin anatomik ve fonksiyonel sonuçlarını değerlendirdikleri çalışmalarında 8 hastaya silikon rod ile frontal askı cerrahisi ve 4 hastaya levator rezeksiyonu uygulanmıştır. KPEO’lu hastalarda kapak aralığının hastanın yaşam kalitesini arttıracak ancak korneal ekspoşur riski oluşturmayacak şekilde düzenlenmesi gerektiği belirtilmiştir. (Bakınız sayfa 379)
Göz hastalıkları pratiğinde en sık karşılaşılan tümöral lezyonlar gözkapağı tümörleridir ve yaklaşık %75’ini iyi huylu tümörler oluşturmaktadır. Göncü ve ark.’nın 106 gözü kapsayan serisinde en sık nevüs, epidermoid/dermoid tümörler, sebase kistik tümör ve kapiller hemanjiom sıklıkla üst kapakta saptanmıştır. (Bakınız sayfa 384)
Saygı ve Sevgilerimizle,
Editöryel Kurul Adına
Dr. Banu Bozkurt