2025 Issue 3 at a Glance:
Esteemed colleagues,
In its third issue of 2025, the Turkish Journal of Ophthalmology features five original studies, two reviews, and two letters to the editor.
The prospective interventional study by Sachan et al. titled “Comparison of 20% Autologous Platelet-Rich Plasma Versus Conventional Treatment in Moderate to Severe Dry Eye Patients” included 40 individuals (80 eyes) with moderate to severe dry eye disease. The patients were randomized to the study and control groups (20 each). Those in the study group received 20% autologous platelet-rich plasma eye drops, while the control group received artificial tears as conventional treatment. At the end of three months, there was a significantly greater decrease in ocular surface disease index score in the study group than in the control group, and tear meniscus height, Schirmer test values, and tear breakup time were significantly improved in the study group. The post-treatment improvements in fluorescein staining and impression cytology scores were also significantly greater in the study group compared to the control group. The authors emphasized that autologous platelet-rich plasma therapy is safer and more effective than conventional treatments for moderate to severe symptomatic dry eye disease (See pages 112-119).
In their study titled “Comparative Analysis of Automated vs. Expert-Designed Machine Learning Models in Age-Related Macular Degeneration Detection and Classification”, Durmaz Engin et al. aimed to compare the effectiveness of expert-designed machine learning models and code-free automatic machine learning (AutoML) models in detecting age-related macular degeneration (AMD) and distinguishing dry from wet AMD on optical coherence tomography images. The expert-designed model was developed by an AI expert using EfficientNet V2 architecture, while the AutoML model was created by an ophthalmologist using the LobeAI platform, which utilizes transfer learning with ResNet-50 V2. The study compared performance metrics by calculating sensitivity, specificity, accuracy, and F1 scores. The expert-designed model provided 99.67% overall accuracy in classifying all images, and F1 scores were calculated as 0.99 or higher in all binary classifications. On the other hand, while the AutoML model had 89.00% overall accuracy, its F1 scores ranged from 0.86 to 0.90 in binary classifications. The authors stated that although the AutoML model had acceptable performance in recognizing and classifying AMD cases, the expert-designed model had significantly superior performance, emphasizing the importance of the advanced neural network architectures and optimization processes used in expert-developed models (See pages 120-126).
In a cross-sectional study titled “Pattern of RNFL Damage in Early- and Late-Stage Primary Open-Angle Glaucoma Using the Disc Damage Likelihood Scale and Optical Coherence Tomography”, UlAin et al. included 267 eyes of 135 patients aged 18 years and older with suspected or diagnosed glaucoma. After a comprehensive ocular examination, the Disc Damage Likelihood Scale was used for glaucoma staging, with disease severity rated in three zones: green, orange, and red. Retinal nerve fiber layer (RNFL) thickness was measured in the four quadrants using optical coherence tomography, and patterns of RNFL damage were analyzed according to the ISNT rule (inferior>superior>nasal>temporal) and compared between the three groups. The groups differed significantly in terms of mean, inferior, superior, and temporal RNFL thickness, while the difference in nasal RNFL was not significant. While the ISNT rule was found to be the most common pattern among the participants included in the study, progressive loss of this pattern was observed with increased disease severity (See pages 127-131).
In their study titled “Real-Life Effectiveness and Safety of Selective Laser Trabeculoplasty as Primary, Adjunctive, and Substitutive Therapy”, Oliver-Gutierrez et al. aimed to evaluate the real-life outcomes of selective laser trabeculoplasty (SLT) in treatment-naïve patients compared to SLT used as adjunctive therapy (AT) and to investigate the potential of SLT to lower intraocular pressure (IOP) and reduce topical medication burden. Patients who had not previously undergone glaucoma surgery or laser treatment received SLT as primary therapy (PT), as AT, or as substitution therapy (ST). Success in the PT and AT groups was defined as ≥20% IOP reduction and IOP ≤21 mmHg in two consecutive follow-ups with the same or fewer drugs without additional glaucoma surgery (including repeat SLT), while success in the ST group was defined as the same or lower IOP with fewer topical medications. The study included a total of 120 eyes of 120 patients with an average follow-up of 32.7 months. The reduction in IOP was greater in the PT group than in the AT group at 24-36 months (22.1% vs.14.5%, p=0.039). Treatment nonresponse was reported in 28.6% of the PT group and 37.0% of the ST group. Success rates were higher in the PT group than in the AT group at 12, 24, and 36 months (47.1% vs. 69.0%, 31.4% vs. 38.8%, and 23.5% vs. 31.1%, respectively). In the ST group, the success rate was 34.2% at 12 months and increased to 38.3% at 24 months (See pages 132-140).
Üçgül et al. conducted a retrospective study titled “Gonioscopy-Assisted Transluminal Trabeculotomy versus Bent Ab Interno Needle Goniectomy in Patients with Open-Angle Glaucoma” comparing the efficacy and safety of gonioscopy-assisted transluminal trabeculotomy (GATT) and bent ab interno needle goniectomy (BANG) in patients with open-angle glaucoma. They evaluated 34 eyes that underwent GATT and 31 eyes that underwent BANG. The preoperative mean IOP was 32.9±6.1 mmHg in the GATT group and 31.8±5.4 mmHg in the BANG group. At the last postoperative follow-up, the mean IOP had decreased to 15.8±4.5 mmHg (51.9% reduction) in the GATT group and 17.9±5.7 mmHg (43.7% reduction) in the BANG group. The rate of complete surgical success was 88.2% for the GATT procedure and 61.3% for the BANG procedure. Early surgical failures were more common in the BANG group, while the BANG group had fewer early surgical failures and more late surgical failures. While the authors emphasized that GATT surgery provides a larger and more sustainable IOP reduction compared to BANG surgery and has higher surgical success rates, they stated that GATT is a more reliable option in the management of open-angle glaucoma (See pages 141-147).
In their review titled “Binocular Approaches in Amblyopia Treatment Based on Dichoptic Stimulation”, Yabanoğlu and Taylan Şekeroğlu systematically examined the literature on dichoptic stimulation techniques that aim to improve binocular function in the treatment of strabismus. Based on various studies in the literature, they explained the basic principles of these treatment methods with emphasis on their results compared to traditional monocular treatment methods. This excellent review provides a comprehensive assessment of the integration of dichoptic treatment approaches into clinical practice and a guiding perspective on the future use of these methods (See pages 148-158).
The second review of the issue was penned by Aktaş et al. and is titled “Ab Interno Goniotomy/Goniectomy Techniques”. Minimally invasive glaucoma surgeries (MIGS), which include techniques such as Kahook Dual Blade, BANG, GATT, OMNI, Trabectom, Streamline, and TrabEx+, have made significant advances in the treatment of glaucoma by reducing IOP and improving aqueous humor outflow. These innovative procedures offer effective alternatives to more invasive filtration surgeries by targeting structures such as the trabecular meshwork and Schlemm’s canal. MIGS enhances the natural drainage pathways, leading to marked reductions in IOP and reduced dependence on glaucoma medications. Clinical studies show that these MIGS techniques are safe and effective, resulting in fewer complications than traditional surgeries such as trabeculectomy or tube shunt implantation. In addition to providing an overview of the MIGS techniques, this review successfully summarizes the extensive topic of these techniques’ evolution, practical applications, and outcomes (See pages 159-170).
In the first letter to the editor in this issue, titled “A Promising Outcome of the Augmented Modified Hummelsheim Procedure in a Challenging Case of Inferior Rectus Hypoplasia”, Priscilia and Bani summarized the treatment approach used for a 25-year-old female patient with inferior rectus hypoplasia, a rare pathology (See pages 171-173).
Kaynak et al. share another letter to the editor titled “Ptosis Repair by “PEANUTS” MMCR: “Pelin’s Easy and Needle Up To Stretch” Müller’s Muscle Conjunctival Resection Without the Putterman Clamp”. The authors describe a surgical method that is based on the original Müller muscle conjunctiva resection technique but uses a 21-gauge needle instead of the Putterman clamp and evaluate the outcomes of three ptosis patients operated using this technique (See pages 174-176).
Covering diagnostic and therapeutic approaches to various ocular pathologies from glaucoma to AMD, from ptosis to dry eye, we hope this issue will provide both scientific and practical guidance for our valued readers.
We would like to thank all the researchers who contributed to this issue. Through your contributions, we hope that each and every issue will feature even richer content.
Respectfully on behalf of the Editorial Board,
Hakan Özdemir, MD
Bir bakışta 2025 yılı 3. Sayı
Değerli meslektaşlarımız,
Turk Oftalmoloji Dergisi 2025 yılının 3. sayısı, 5 ozgun araştırma, 2 derleme ve 2 editore mektup ile yayınlanıyor.
Sachan ve ark.’nın “Orta ve Şiddetli Kuru Göz Hastalarında %20 Otolog Trombositten Zengin Plazma ile Konvansiyonel Tedavinin Karşılaştırılması” başlıklı prospektif girişimsel çalışmasına, orta ila şiddetli kuru göz hastalığı olan 40 kişi (80 göz) dahil edilmiş. Çalışma ve kontrol gruplarının her birine 20 hasta rastgele dağıtılarak, çalışma grubuna %20 otolog trombositten zengin plazma göz damlası, kontrol grubuna ise konvansiyonel tedaviye uygun olarak yapay gözyaşı verilmiş. Üç ay sonunda, çalışma grubunda oküler yüzey hastalık indeksi skorunda kontrol grubundan daha anlamlı bir azalma gözlenirken, gözyaşı menisküs yüksekliği, Schirmer değerleri ve gözyaşı kırılma zamanı açısından da çalışma grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar izlenmiş. Çalışma grubunun floresein boyanma ve impresyon sitoloji skorlarındaki tedavi sonrası iyileşme kontrol grubundan belirgin şekilde daha iyi olduğu gözlenmiş. Yazarlar otolog trombositten zengin plazma tedavisinin, orta ila şiddetli semptomatik kuru göz hastalığı için geleneksel tedavilerden daha güvenli ve daha etkili olduğunu vurgulamışlar (Bakınız sayfa 112-119).
Durmaz Engin ve ark.’nın “Yaşa Bağlı Maküla Dejenerasyonu Tespiti ve Sınıflandırmasında Otomatize ve Uzman Tasarımlı Makine Öğrenimi Modellerinin Karşılaştırmalı Analizi” başlıklı çalışmasında, optik koherens tomografi görüntülerinde yaşa bağlı maküla dejenerasyonu (YBMD) tespiti ve kuru ve yaş tip YBMD ayırt edilmesi için uzman tasarımı makine öğrenimi modelleri ile kodlama gerektirmeyen otomatik makine öğrenimi (AutoML) modellerinin etkinliğini karşılaştırmak amaçlanmış. Uzman modeli, bir yapay zeka uzmanı tarafından EfficientNet V2 mimarisi kullanılarak geliştirilirken, AutoML modeli bir oftalmolog tarafından ResNet-50 V2 ile transfer öğrenimini içeren LobeAI platformu kullanılarak oluşturulmuş. Performans metriklerinin duyarlılık, özgüllük, doğruluk ve F1 skorları hesaplanarak karşılaştırıldığı çalışmada uzman tasarımı model, tüm görüntüleri sınıflamada %99,67 genel doğruluk sağlarken ve tüm ikili sınıf karşılaştırmalarında F1 skorları 0,99 veya daha yüksek olarak hesaplanmış. Buna karşılık, AutoML modeli %89,00 genel doğruluk sağlarken, ikili karşılaştırmalarda F1 skorları 0,86 ile 0,90 arasında değiştiği tespit edilmiş. Yazarlar AutoML modelinin, YBMD olgularını tanımada ve sınıflandırmada kabul edilebilir bir performans sergilemiş olsa da, uzman tasarımı modelin önemli ölçüde daha üstün performans göstermiştir olduğunu ifade ederken, uzman tarafından geliştirilen modellerde kullanılan ileri sinir ağı mimarileri ve optimizasyon süreçlerinin önemini vurgulamışlardır (Bakınız sayfa 120-126).
UlAin ve ark.’nın “Disk Hasarı Olasılığı Ölçeği ve Optik Koherens Tomografi ile Erken ve Geç Dönem Primer Açık Açılı Glokomda RSLT Hasar Paternlerinin Belirlenmesi” başlıklı kesitsel çalışmalarına glokom şüphesi veya tanısı olan 18 yaş ve üstü 135 hastanın 267 gözü çalışmaya dahil edilmiş ve kapsamlı bir oküler muayeneden sonra glokom evrelemesi için disk hasarı olasılığı ölçeği kullanılmış ve hastalık şiddeti yeşil, turuncu ve kırmızı olmak üzere üç bölgeye ayrılmıştır. Retina sinir lifi tabakası (RSLT) kalınlığı optik koherens tomografi kullanılarak dört kadranda ölçülerek RSLT hasarı paternleri ISNT kuralına (inferior>superior>nazal>temporal) göre analiz edilmiş ve üç grup arasında karşılaştırılmıştır. Gruplar arasında ortalama, inferior, superior ve temporal RSLT kalınlığı açısından istatistiksel olarak anlamlı fark saptanırken, nazal RSLT’deki farkın anlamlı olmadığı gözlenmiş. ISNT kuralının, çalışmaya dahil edilen katılımcılarda en yaygın patern olduğu tespit edilirken, hastalık şiddetinin artmasıyla birlikte progresif patern kaybı geliştiği gözlenmiş (Bakınız sayfa 127-131).
Oliver-Gutierrez ve ark.’nın “Selektif Lazer Trabeküloplastinin Primer, Ek ve İkame Tedavi Olarak Gerçek Yaşam Etkinliği ve Güvenliği” başlıklı çalışmalarında, ek tedavi (ET) olarak yapılan selektif lazer trabeküloplastiye (SLT) kıyasla tedavi naif hastalarda SLT’nin gerçek yaşam sonuçlarını değerlendirmek, SLT’nin göz içi basıncını (GİB) düşürme ve topikal ilaç yükünü azaltma potansiyelini araştırmak amaçlamıştır. Daha önce glokom ameliyatı veya lazer tedavisi olmamış SLT yapılacak hastalar, planlanan tedaviye göre primer tedavi (PT) olarak SLT, ET olarak SLT ve ikame tedavi (İT) olarak SLT olmak üzere gruplara ayrılmış; PT ve ET gruplarında başarı tekrar SLT dahil ek glokom cerrahisi olmadan, aynı veya daha az sayıda ilaçla, iki ardışık izlemde başlangıca göre GİB’nin ≥%20 azalması ve GİB’in ≤21 mmHg olması olarak, İT grubunda başarı topikal tedavinin azaltılırken GİB’in aynı kalması veya düşmesi olarak tanımlanmıştır. Ortalama 32,7 ay takipli 120 hastanın 120 gözünün dahil edildiği çalışmada PT grubunda GİB’te düşüş, 24-36 ayda ET grubundan yüksek olarak tespit edilirken (%22,1’e karşı %14,5, p=0,039), PT grubunun %28,6’sı ve ET grubunun %37,0’ının tedaviye yanıt vermediği gözlenmiş. PT grubunda başarı 12., 24. ve 36. aylarda ET grubuna göre daha yüksek olarak tespit edilmiş (sırasıyla %69,0’a kıyasla %47,1, %38,8’e kıyasla %31,4 ve %31,1’e kıyasla %23,5). İT grubunda hastaların %34,2’sinde 12. ayda başarı sağlanırken bu oran 24. ayda %38,3’e yükselmiş (Bakınız sayfa 132-140).
Üçgül ve ark. “Açık Açılı Glokomlu Hastalarda Gonyoskopi Yardımlı Translüminal Trabekülotomi ile Eğik İğne Ab İnterno Gonyektomi Karşılaştırması” başlıklı retrospektif çalışmalarında açık açılı glokomlu hastalarda gonyoskopi yardımlı translüminal trabekülotomi (GATT) ile eğik iğne ab interno gonyektominin (BANG) etkinlik ve güvenliğini karşılaştırmayı amaçlamışlar ve GATT uygulanan 34 gözü ve BANG uygulanan 31 gözü değerlendirmişlerdir. Ameliyat öncesi ortalama GİB, GATT grubunda 32,9±6,1 mmHg, BANG grubunda 31,8±5,4 mmHg olarak tespit edilmiş; cerrahi işlemler sonrası son kontrolde, GATT grubunda ortalama GİB 15,8±4,5 mmHg’ye düşerken (%51,9 azalma), BANG grubunda 17,9±5,7 mmHg’ye (%43,7 azalma) düştüğü görülmüştür. Tam cerrahi başarı oranı GATT prosedürü için %88,2, BANG prosedürü için %61,3 olarak ölçülmüştür. Erken cerrahi başarısızlıklar BANG grubunda daha sık görülürken, GATT grubunda erken başarısızlıklar daha nadir olsa da, geç dönemde cerrahi başarısızlıklar BANG grubuna göre daha sık izlenmiştir. Yazarlar GATT cerrahisinin, BANG cerrahisine kıyasla daha büyük ve daha sürdürülebilir GİB azalması sağladığını ve daha yüksek cerrahi başarı oranlarına sahip olduğunu vurgularken, açık açılı glokomunyönetiminde GATT’ın daha güvenilir bir seçenek olduğunu ifade etmişlerdir (Bakınız sayfa 141-147).
Yabanoğlu ve Taylan Şekeroğlu’nun “Göz Tembelliği Tedavisinde Dikoptik Uyarım Temelli Binoküler Yaklaşımlar” başlıklı derlemelerinde, göz tembelliği tedavisinde binoküler işlevi iyileştirmeyi hedefleyen dikoptik uyarım tekniklerinin mevcut literatürünü sistematik bir şekilde incelemek amaçlanmış ve literatürdeki çeşitli çalışmalara dayanarak, bu tedavi yöntemlerinin temel ilkeleri açıklanmış, geleneksel monoküler tedavi yöntemleriyle karşılaştırıldığında elde edilen sonuçlar vurgulanmıştır. Bu güzel derleme, dikoptik tedavi yaklaşımlarının klinik uygulamalara entegrasyonuna yönelik kapsamlı bir değerlendirme ve bu yöntemlerin gelecekteki kullanımına dair yol gösterici bir bakış açısı sunmaktadır (Bakınız sayfa 148-158).
Bu sayıdaki ikinci derleme Aktaş ve ark. tarafından kaleme alınmış ve “Ab İnterno Gonyotomi/Gonyektomi Teknikleri” başlığını taşımaktadır. Minimal invaziv glokom cerrahileri (MİGC), Kahook Dual Blade, BANG, GATT, OMNI, Trabektom, Streamline ve TrabEx+ gibi teknikleri içermekte olup, glokom tedavisinde GİB düşürerek ve aköz hümör dışa akışını iyileştirerek önemli ilerlemeler sağlamıştır. Bu yenilikçi prosedürler, trabeküler ağ ve Schlemm kanalı gibi yapıların hedeflenmesiyle daha invaziv filtrasyon cerrahilerine etkili alternatifler sunar. MİGC, doğal drenaj yollarını iyileştirerek GİB’de belirgin düşüşler ve glokom ilaçlarına bağımlılıkta azalma sağlar. Klinik çalışmalar, bu MİGC tekniklerinin güvenli ve etkili olduğunu, trabekülektomi veya tüp şant implantasyonu gibi geleneksel cerrahilere göre daha az komplikasyonla sonuçlandığını göstermektedir. Bu derleme, MİGC tekniklerine genel bir bakış sunmasının yanında, tekniklerin evrimi, pratik uygulamaları ve sonuçları gibi oldukça kapsamlı bir konuyu başarılı bir şekilde özetlemektedir (Bakınız sayfa 159-170).
Bu sayıdaki editöre mektupların ilkinde Priscilia ve Bani tarafından “Zorlu Bir İnferior Rektus Hipoplazisi Olgusunda Güçlendirilmiş Modifiye Hummelsheim Cerrahisi ile Umut Verici Sonuç” başlığı ile kaleme alınmış ve nadir görülen bir patoloji olan inferior rektus hipoplazi teşhisi konulan 25 yaşındaki kadın hastaya uygulanan tedavi yaklaşımı özetlenmiştir (Bakınız sayfa 171-173).
Kaynak ve ark.’nın “Pitoz Tamirinde “PEANUTS” Tekniği: Pelin’in 21-Gauge İğne ile Kolaylaştırılmış Putterman Klempsiz Müller Kası Konjonktiva Rezeksiyonu” başlıklı editöre mektuplarında, orijinal Müller aksı konjonktiva rezeksiyonu tekniğinin bir türevi olan ve Putterman klempi yerine 21 gauge iğne kullanılan cerrahi yöntem açıklanmış ve bu teknikle ameliyat edilen üç pitoz hastasının sonuçları değerlendirilmiştir (Bakınız sayfa 174-176).
Glokomdan, YBMD’ye, pitozdan, kuru göze kadar çeşitli oküler patolojilere ait tanı ve tedavi yaklaşımlarının tartışıldığı bu sayımızın siz değerli okuyucularımız için hem bilimsel hem de pratik açıdan yol gösterici olacağını ümit ediyoruz.
Bu sayının hazırlanmasında emeği geçen tüm araştırmacılara teşekkür eder; katkılarınızla her sayımızda daha zengin içeriklerle buluşmayı dileriz.
Saygılarımızla,
Editör Kurulu adına
Dr. Hakan Özdemir
